“MEDYA VE GENÇLİK;15-24YAŞ ARASI GENÇLERİN TELEVİZYON DİZİLERİNİ İZLEME PRATİKLERİNDEKİ DÖNÜŞÜM” TEZİNİ İNCELEMEK

             1-ARAŞTIRMANIN KONUSU

15-24 Yaş arası gençlerin televizyon dizilerini izleme pratiklerindeki dönüşüm , okuma ve anlamlandırma süreçleri ele alınmıştır.

2-AMACI

15-24 Yaş arası gençlerin kimlik oluşumunda televizyon dizilerine yönelimlerini aydınlatmaktadır. Araştırmanın 15-24 yaş aralığındaki gençlerin yönelimlerini aydınlatmada 3 hedefi vardır;

A-) Gençlerin televizyon dizilerini izleme durumunun yaşam biçimleriyle, ergenlik dönem evreleri, aile bağları ve  ilişkileri, arkadaş çevresi ve gündelik hayattaki boş zamanlarıyla bağlantılarını bundan kaynaklı yönelimlerini aydınlatmak.

B-) Gençlerin televizyon izlerken etkinliklerini ortaya çıkarmak , televizyon dizileri hakkında söylemlerini görmek, anlatı ve anlamlandırmalarını incelemektir.

C-) Televizyon izleyecilerinin;

* Aktif mi -Pasif mi ?

* Tek mi - Kitle mi ? yoksa;

* Tüketici mi ? Kamu mu ? olduğunu açıklamaktır.

Genel bağlamda bu alışkanlıkları incelemek için “kullanım ve doyumlar” kuramından ziyade bir kültürel çalışma ekolü olan Stuart Hall’ün “Etkin izleyici”, “ Kodlama ve Kodaçımlama” kuramı içerisinde ele alınmıştır.

3-)KAPSAMI

A)    ARAŞTIRMANIN EVRENİ

Ankara- Yenimahalle semtinde ikamet eden 15-24 yaş aralığındaki 26 çalışan, 22 öğrenci ve 2 çalışmayan genç araştırma evrenini oluşturmuştur.

B)    ÖRNEKLEM SEÇİMİ

Devlet İstatistik Kurumu’nun verilerine başvurularak, bu bilgiler ışığında düşük-orta ve yüksek sosyo-ekonomik düzeylerden bireyler seçilmiştir. Çalışma bu evren içinde kendine örneklem olarak, kültürel açıdan en fazla çeşitliliği sunan illerden biri olan Ankara şehrinde Türkiye İstatistik Kurumu tarafından sosyo-ekonomik değerlendirmede her üç kategoriyi de içinde bulunduran (düşük-orta-yüksek) semtlerden Yenimahalle’de yasayan 50 genç birey seçilmiştir.36 Rastlantısal örneklem yöntemiyle seçilen ve her yaş kategorisinden 5 kişiyle yapılan görüşmelerde gençlerin 26’sı çalışan, 22’si öğrenci ve 2’si işsiz bireylerden oluşmuştur. Çalışan ve öğrenci kategorilerinin belirlenmesinde ise Türkiye’de Gençlik araştırmasının genel verileri esas alınarak belirli bir ölçek oluşturulmuştur.

                  4-) KULLANILAN TEMEL KAVRAMLAR

İzleyici Kavramı- İzleyici Alışkanlıkları: Bir medya düzeni içerisinde kurulu olan düzen üzerinden televizyonun toplumu yöneten ve bireylerin televizyona karşı izleyici alışkanlıklarını ortaya koyan kavram olarak ele alınmıştır.

         Sosyo-Ekonomik Düzen: İzleyicilerin televizyon karşısında hangi kanalı veya kaynağı kendi düzenlerine göre nasıl yorumladıkları,  nelere yöneldikleri ve bu yönelmelerin üzerinde Sosyo-Ekonomik düzenin etkisinden bahsedilir.

         Anlatı ve Alımlama: Roland Barthes’ın semiyotiğinde temel ilgi anlamlandırma ve temsil süreçleri ve sistemleri üzerine oluşmuştur. Barthes, nesneler ve pratiklere dair işaret sistemleri bağlamındaki analizlerinde anlam üretiminin yapısal mekanizmasını ortaya çıkarmaya çalışmıştır. Anlam üretiminde 15-24 yaşındaki gençlerin diğer faktörlerle birlikte birlikte yorumlamanın ortaya çıkarabilmesi için kuram üzerinde durulmuştur.

         Kültürel Çalışmalar: Ortaya konulacak alımlama çalısmasında,

geleneksel anaakım yaklaşımlarınca ele alınan nicel bilgiler ve çeşitli izleme/okuma tipolojileriyle yetinilmeyip, izleme süreçlerinin incelendiği ve izleme deneyimlerindeki çeşitliliklerin nasıl ve niçin oluştuğu ayrıntılı bir biçimde yorumlanmaya çalışılmış, daha önceki kültürel çalışmalardan yararlanılmıştır.

            Medya: Her türden sözlü, yazılı, basılı, görsel metin ve imgeleri içeren çok geniş iletişim araçlarını kapsayan bir kavramdır. Bu ortamda televizyon, giderek etki alanını genişletmesi ve insan yaşamının hemen her alanına ve anına farklı mecralarla nüfuz etmesi sayesinde birey/toplum üzerindeki etkisi noktasındaki tartışmalarda başrolü oynamaktadır.

                       

5.VERİ TOPLAMA YOLU VE ARAÇLARI

Araştırma, görüşme sırasında biçimlenir ve derinleşir. Çalışma kapsamında da görüşme yöntemiyle veriler  toplanmış; bu kapsamda görüşme formu yaklaşımı benimsenmiştir. Araştırmacıya da  esneklik sağladığı için yarı yapılandırılmış görüşme tekniği kullanılmıştır.

                                        6-) ARAŞTIRMANIN BULGULARI

Televizyonun geleneksel medyada her geçen gün gücünü arttırması televizyon dizilerinin özellikle gençler olmak üzere her kesime hitap etmesini sağlamıştır. Her kesime hitabı sağlaması araştırma sonucunda birkaç bulguyu da bize aktarır;

·                   Pembe dizilerin artık sadece kadınlar tarafından değil tüm aile bireyleri tarafından izlenmesi

·                   İlgi sonucu dizi ithalatı yavaşlamış , kalite arttıralarak özellikle Arap ülkeleri başta olmak üzere ihracat başlamıştır.

·                   Dizilere ilginin artması sanat-sanat içindir anlayışından , güncel sorunlara , hikayelere yer vermesi ile sanat-toplum içindir anlayışını getirmiştir.

·                   Toplumun duygularının temsili olmuştur.

·                   Araştırmada özellikle görülen hiçbir gencin televizyonda dizi izlemediğine ulaşılamamıştır.

·                   Gençler en az birkaç , en çok 30 dizi olmak kaydıyla ortalama 7-8 televizyon dizisini düzenli olarak takip etmektedir.

·                   Yeni iletişim teknolojilerinin gündelik hayatlarında kapladığı alanın genişlemesine rağmen , televizyonla olan ilişkilerinde herhangi bir sorun yaşamadığı ortaya çıkmıştır.