YENİ MEDYADAKİ "YENİ" KAVRAMI ESKİYOR MU ?

                                    YENİ MEDYADAKİ "YENİ" KAVRAMI

                                                        ESKİYOR MU ?

            Yeni ortamlar, yeni araçlar. Kısaca yeni medya.Basılı gazeteden radyoya, siyah beyazdan renkliye süregelen aslında yerini internete, mobil iletişime ya da asosyalliğe bırakan yada bıraktığı düşünülen  kavram. Demokratlaştığımızı düşündüğümüz aslında düşünüp izlendiğimiz " panaptikon" sistemler düzeni.Yeni ortamlar , yeni araçlar , yeni sistemler dedik ama; yeni olması için eskiyle değişmesi , eskinin yok olması  veya gerçekten gözden kaybolacak kadar azalması gerekmiyor muydu ?

            Yeni medya  yazılan , düşünülen en genel anlamıyla dijital kodlama sistemi ile temellenen, eş anlı ve yoğun kapasiteli, yüksek hızda, karşılıklı ve çok katmanlı, multimedya biçimselliğine sahip medyayı tanımlayan bir ifadedir. Bir nevi radyo , televizyon, sinema ve basılı gazeteden farklılasan yönleridir.Bu güzelliklerin yanında " her gülün bir dikeni de vardır" demek yanlış olmaz. Bilginin kullanılmasındaki etik sorunlar, sansür , mahremiyet , konu ihlalleri, tektip insanı da yaratması sözde bittiği sanılan geleneksel medya  yeni olanı açıklıyor.

            Kullanım hiyararşilerinin sürekli değiştiği dünya düzeninde "interneti olmayan ev", "mobil cihazı olmayan birey" kalmadı.Bir telekominikasyon şirketinin genel müdür yardımcısı Dehşan Ertürk, dünya çapında yapılan bir akıllı telefon kullanıcı araştırmasında 1.5 milyar akıllı mobil cihaz kullanıcısı olduğunu söylüyor.1.5 milyar insan demek dünya nüfüsünün %25i, bir nevi her an enformasyon kirliliği yaratmakla birlikte gazeteciliğin" yeni gazeteciliğin" değerinin azaldığını düşündürüyor.Tabi bu konu böyle olunca geleneksel gazeteciliğin , profesyonelliğin değer kazandığı döneme giriliyor. Açık içerik yerine , denetlenebilir kesin doğruyu yazmasa da yanlışa çok az tahammülü olan bir olgu geleneksel gazetecilik veya medya , yeni medyanın tanımını alıyor.            İnternet etkisinde ise; hızlı bir o kadarda yoğun ve açık ulaşılabilir içerikler.Binlerce  yeni medyayla doğan, değerlilikleri devam edip etmeyeceği belli olmayan yeni medya ürünü kendine yer bulabiliyor. Stephan Covey'in bir ikna-satış kuramı olan "az ve kıt" olanın değerli olması yeni medyanın " yeniliğine" çok ve birbirine benzer olmasından dolayı darbe vurmaktadır. Hangi habere yazılı basında bir gün sonra çıkmadan inanıyoruz ? Hayatta sağlamasını yapmadığımız kaç şeye inanıyoruz? Bu hipotez Philip Meyer'in "2043'de son basılı gazete çıkacak" hipotezini çürütüyor.

Kısaca tanımlarsak;

            "Paylaşım","katılım" ve "olayların içinde olma duygusu" yeni medyanın getirdiği  diğer öncüller. Yeni Medya demokratikleştiğimizi savunup yüz yüze konuşamayacaklarımızı yazabildiğimiz, sesin-sözün önemini bitirdiğimiz asosyalleştiğimiz yorumlarımızdır.

            Editör tarafından onaylandığında "fişlendiğimiz" onaylanmadığında sansürlenen, sadece katılım sağladığımızı düşündüğümüz bir "egodur".

            Michel Foucoult'un görüşlerinin doğrulandığı kendi kendimizi izlettiğimiz panaptike ortam yeni bbg evidir. Özgürleştirdiğini düşündüğümüz "yeni" aslında kendi kabuklarımızı ördüğümüz bir ev bile değil aslında, "yeni" bir bbg kümesidir "yeni medya".

            Sonuç olarak ; "Face to Face"iletişimin aksine belki de kendi kendini izletmeyi seven kesim "yeni" bir medya oluşturuyor. Yeni medyayla iletişimin, katılımın arttığı düşünülürken "topluma yararlı" gibi görünen "yeninin" uzun vadede zarar vereceğini düşündürüyor. Eski medyanın sözde " can çekiştiği" günlerde yeni medya eskiyor, eski hep yeni kalıyor.

YURTTAŞ GAZETECİLİK KAVRAMININ YENİ MEDYADA İNTERNET,SOSYAL MEDYA ve MOBİL İLETİŞİMDE SUNUMU

YURTTAŞ GAZETECİLİK KAVRAMININ YENİ MEDYADA  İNTERNET,SOSYAL MEDYA ve MOBİL İLETİŞİMDE SUNUMU

           

                                   ALİ UÇAR

 ÖZET

Bu çalışmada, günümüz yeni medyasında yurttaşların oluşturduğu yeni bir kavram olan yurttaş gazeteciliği internet, sosyal medya ve mobil iletişim ile ilişkileri ele alınmıştır. Çalışma kapsamında yurttaş gazeteciliğinin nasıl ortaya çıktığı,  internet, sosyal medya ve mobil iletişim ile nasıl geliştiği incelenmektedir. Yurttaş gazetecilik ile gelen yenilikler , tabuları nasıl kırdığı ele alınmış ve örneklerle açıklanmaya çalışılmıştır. Bu gazetecilik türüyle tartışılan konular masaya yatırılmış ve geleneksel gazetecilik ile karşılaştırılmıştır.

Anahtar Sözcükler : Yurttaş Gazetecilik, İnternet , sosyal medya, mobil iletişim

PRESENTATİON OF THE CONCEPTİON OF CİVİC JOURNALİSM  IN CURRENT MEDİA: INTERNET, SOCİAL MEDİA and MOBİLE COMMUNİCATİON.

ABSTRACT

In this study, A new concept  civic journalism which is made up by citizen was taken relationships in hand  with internet, social media and mobile communicaton  in current new media . Within this study; “How civic journalism showed up itself ”, “It  is examined how to progress with internet , social media and mobile communication ”. The innovation that comes with civic journalism, how to break taboos on media are  discussed and try to illusrated. This context also matched with mass media and  talked issues over conjunction with type of journalism.

Keywords: Civic Journalism , internet , social media, mobile communication

1.GİRİŞ

Tablet yazılarından, kağıdın bulunuşuna, kağıdın bulunuşundan mobil cihazlara kadar süregelen ve geçen binlerce yılda enformasyon habere dönüştürüldü, haberler gazetelerde, radyoda ve televizyonda  paylaşıldı. Yeni medya çağında ise internet ile başlayan bu haber paylaşımı , internetinde “cebe” girmesiyle yerini  mobil cihazlara bırakmıştır. İnternetin mobil cihazların (cep telefonları, tablet bilgisayarlar) içine girmesi , kamera-fotoğraf makinası  ile enformasyonun desteklenmesi yeni bir gazetecilik türü olan yurttaş gazetecilik terimini doğurmuştur. Web 2.0 çağının da gelmesiyle birlikte internet erişimi olan herkes dünya çapındaki milyonlarca ağ kullanıcısı ile bilgi paylaşabilmeye başladı. Yurttaş gazetecilikle birlikte haber değer etmenlerinden olan ilginçlik, önemlilik ve anlamlılık daha çekici hale gelmiş anlık paylaşımlarla , zaman ve mekanı ortadan kaldırmış, zamanlılık ilkesi üzerinde etki yaratmıştır. Enformasyonların sürekli olarak hızlı bir şekilde özellikle sosyal medyada olması bir nevi okuru da haberin içine sokmuş, yorum yapma, haberi yayma ve bilimum haberin tüm gerekliliklerini yerine getirme imkanı sağlamıştır.Web 2.0 ile gelişen bu mobil enformasyon akışı 3g (Third generation ) , mobil uygulamalar ve hızlı haber akışını destekleyen alt yapıdaki hızlılık ile enformasyon çoğalmasına sebep olmuş ve bir çok kesim tarafından hem mevcut gazetecilik anlayışının zarar görmesine hem de enformasyon kirliliğinden dolayı haber olan “inançları” azaltmıştır. Web 3.0 ‘ün de yakın zamanda hayatımıza girecek olmasıyla birlikte yurttaş gazeteciliği eleştirilerde artmaktadır. Şakar, bu durumu “gazetecilerin hem meslek onurlarını zedeleyen, hem de özgürlüklerini kısıtlayan bugünkü durum çıkmıştır. Başka bir deyişle, fiilen gazetecilik yapan, ama hukuken gazeteci sayılmayan medya çalışanları dönemi başlamıştır.”şeklinde eleştirmiştir.(1- Şakar 2008 s: 11) Ayrıca Şakar, “Gazetenin dünya görüşü, siyasi çizgisi yanında insanlık ve sosyolojik  boyutunda basın meslek etiğinin de göz önünde tutulması gerekir. Başka bir anlatımla, gazetenin çalışma şeklinin meslek etik ilkelerine uygun olması gerekir.” (Şakar 2008 s: 16) derken bu gazetecilik türüyle gelen etik sorunlara bir nevi değinmiş ve önemli bir nokta olan basın yayın organının çalışma şeklinin kişiyi daha açık şekilde görüşlerinin tutabileceği bir organ olması gerektiğini savunmuştur. Bu esneklik çoğunlukla sağlanamadığı içindir ki ; gazetecilikte yeni terimlerden biri olan yurttaş gazetecilikle “ yeni gazeteciler “ serbest şekilde istediklerini paylaşım yapmaya başlamış ve mobil gelişmeler ise bu duruma yardımcı olduğu için gelişme sağlamıştır.

• ŞAKAR, Müjdat (2008) , “Basın İş Sözleşmesinin Sona Ermesi ve Kıdem Tazminatı” , Marmara Üniversitesi Çalışma ve Toplum Dergisi, Sayı: 2

   

2- YURTTAŞ GAZETECİLİK

Kavram olarak yurttaş gazeteciliği “ halk gazeteciliği ,katılımcı gazetecilik, demoktarik gazetecilik veya sokak gazeteciliği “ olarak günümüzde bu şekilde isimlendirilmektedir. Uzun’a göre ( 2006 s.633) Kamusal gazetecilik (public journalism), yurttaş gazeteciliği (civic journalism) ya da bazen topluluk bağlantılı gazetecilik (community-connected journalism) olarak adlandırılır.  Genel olarak, bir kişi yada bir grup vatandaşın haber ve bilgi toplama, raporlama, analiz ve yayma işlerinde aktif rol oynadığı hareketdir. Kişilerin kişisel blog’unda yada Twitterda, Huffington Post yada YouTube gibi yurttaş gazeteciliğine adanmış bir web sitesinde yada CNN iReport gibi ana akım medyanın uzantıları şeklinde çalışan interaktif web sitelerinde bir makale, podcast, fotoğraf yada video yayımlamaktan, varolan bir habere yorum yazmaya kadar çeşitlenir.Bu bilgi akışı artık yukarıdan kontrol edilmiyor. Okuyucular muhabir olabiliyor , vatandaşlar ve gazeteciler aynı kimliği paylaşıyor. Bundan dolayı yurttaş gazeteciliğin en demokratik gazetecilik şekli olduğu söyleniyor. Çünkü prensipte, internet erişimi olan herhangi bir kişi bile haber gündemini etkileyebiliyor.

2.1 Yurttaş Gazeteciliğin ortaya çıkması ve buna etki eden faktörler

         1998 yılında, 31 Mayıs–3 Haziran tarihleri arasında WEF (World Editors Forum) toplantısında insanların giderek daha az gazete okuması ve daha az televizyon izlemesi ve önceleri reyting getiren cinayet, skandal, sansasyona dayalı haberlere ilgisiz ve tepkisiz kalması sorununa ortak çare olarak haberleri yeniden tanımlama, hedef kitleyi harekete geçirme ve farkındalık yaratmaya yönelik bir gazetecilik anlayışının yaşama geçirilmesi üzerinde görüş birliğine varılmıştır. Bu toplantıda özellikle yurttaş gazeteciliği kavramı öne çıkarılmıştır. (Mora, 2006, s.41) Bu çerçeve ilk bakışta günümüze uyarlandığında yurttaş gazeteciliğinin bu toplantıda konuşulması şaşırtıcıdır. Çünkü günümüz anlamında belirtildiği gibi yurttaş gazeteciliği bir “ aykırılık hareketi” olarak yorumlanmaktadır fakat Dünya Editörler toplantısında ele alınan konunun genel olarak okuma ve izleme alışkanlıklarına yönelik olması , yurttaş gazeteciliğinin çıkış dönemi ve günümüze uyarlamasında bir karmaşıklık bulunmaktadır.

·         MORA, Necla, (2008) “Medya Çalışmaları Medya Pedagojisi ve Küresel İletişim” , İstanbul, Altkitap Yayınevi

·        UZUN, Ruhdan, (2006) “ Gazetecilikte Yeni Bir Yönelim : Yurttaş Gazeteciliği”,  Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi Sayı :16

Bu da; teknolojinin gelişmesiyle ,kapitalizmin silahı olacak yurttaş gazetecilik  Uzun’a göre (2006 s. 634) “Kapitalizmin bunalımlarına paralel olarak basının da periyodik olarak sorunlar yaşadığı göz önünde tutulursa, bu sorunları aşma çabasının gazetecilik pratiklerine de yansıyacağı ve sistemin kendi ideolojisi için işlevsel olan arayışlar içine gireceği açıktır. Sistem içinde kalınarak yapılan bu düzeltme çabalarının satışı ise yeni ve alternatif gibi sunularak yapılır. Bu çerçevede yurttaş gazeteciliği olgusu da, medyanın yaşadığı sorunları aşma çerçevesinde yeni bir alternatif gibi sunularak gündeme getirilmiş ve tartışılmıştır.”  Uzun’un da belirttiği gibi kapitalizmin bir ürünü olarak piyasaya sürülmek istenen “yurttaş gazetecilik” kavramı yerini günümüzde kapitalizm karşıtı bir harekete dönüşmüştür.

         Diğer bir konu ise medyanın tek elde birleştirilmeye çalışılması ve bu çalışmaların demokrasiye bir sansür-engel olduğu vurgusudur. Demokrasiyi açıkça tehdit eden sansür olgusu, Keane’a göre yurttaşın devlet aktivitelerine ilişkin ihtiyaç duyduğu enformasyonun serbestçe dolaşımının baskıcı yöntemlerle engellenmesidir. Hükümetler, muhalif görüş ve bilginin serbestçe dolaşmasını engellemek için bir dizi düzenleme ve bilgi çarpıtma mekanizmasına başvurur. (akt. Arsan, 2011, s.3) Bu çarpıtmaların sonucunda enformasyonun serbest dolaşımı olmamakta , demokratik halk kitle iletişim araçlarını düzgün bir şekilde kullanamamaktadır.

Chomsky’ye göre medyanın denetiminin devlet ve şirketlerden yoksun olması gereğidir. Tüm kamu alanlarını, hükümet, şirket ve iş dünyasının mesajlarından kurtarmak için tüm ticari yayın medyasının halka devredilmesini ve halk üretim kütüphanelerinin oluşturulmasını, böylece demokratik halk kitle iletişim araçlarının ve medya ağının ortaya çıkışını sağlamayı önermiştir (1995 s.19). Başka bir deyişle ; sadece medya alanında değil hangi alanda olursa olsun, devlet,medya ve halk işlerini birlikte yürütmeli, sorunları birlikte çözmeli ve refah sağlanmalıdır. Bu görüşü Mora ; ( 2008 s.35) “Demokratik toplumlarda, yönetilenlerle yönetenler arasında bir köprü işlevi görmesi gereken medya, yöneticilerin yanlış politikalarını, kararlarını, ihmallerini, yolsuzluklarını ortaya çıkarmaya çalışarak, kamu adına denetim görevini yerine getirmelidir. Bu bağlamda medya;  haber verme, denetim ve eleştiri,  Kamuoyu açıklama ve oluşturmakla yükümlüdür.

• ARSAN, E. (2011), “ Sivil İtaatsizlik Bağlamında Bir Araştırma; Gazeteci Gözüyle Sansür ve Otosansür” Cagito Dergisi Sivil İtaatsizlik Sayısı
• CHOMSKY, N. (1995), “Medya Denetimi” , İstanbul, Tüm Zamanlar Yayıncılık

Bu yükümlülükleri medyanın yerine getirmemesinden dolayı kavramın ortaya çıktığını düşünmektedir.” Şeklinde dile getirmiş ve Sazak’ın genel bir uzlaşı  olarak da gördüğü ; yurttaş gazeteciliği yapanların, haberleri oluştururken, yurttaşların görüşlerinden yararlanmasının, onların medyaya karşı duydukları güvensizlik ve yabancılaşma sorununa da çözüm getireceği görüşü benimsenmiştir.(akt Mora, 2008, s:41

2.2 Yurttaş Gazeteciler ve Yeni Medyada Yeri

Yurttaş gazeteci ; Kurumsal medyadaki tekelleşme ve tektipleşme eğilimine bir tepki olarak gelişen internet gazeteciliğine paralel olarak ortaya çıkan, webloglarda/videobloglarda, yazılı ve görüntülü bilgi aktaran yurttaşlar, yurttaş gazeteci olarak tanımlanabilir. Bu bağlamda da yurttaş gazeteciliğine atfedilen bir çok hedef ortaya çıktı. Shaffer’e göre, Yurttaş gazeteciliği, vatandaşların eğitilebilmeleri  için gereksinim duydukları konular ile güncel olaylar hakkında haberler üretmeyi,şehir ve yurttaşlık ile ilgili kararlar alınmasını, buna yönelik olarak diyalog ve faaliyetlerin sağlanmasını ve demokrasi anlayışı içerisinde vatandaşların sorumluluklarını harekete geçirerek geliştirmeyi hedeflemektedir.(akt.Kutlu,Ö.T,Bekiroğlu,O. S.255 )Hedefler doğrultusunda alternatif medya arayışlarında farklı gazetecilik anlayışı ve pratiklerine işaret eden yurttaş gazeteciliği, medyadaki tekelleşme ve okuyucuların medyaya güven kaybı gibi nedenlerle ortaya çıkmıştır. Bu ortaya çıkışta yeni medya ortamının sunduğu fırsatlar sürecin hızlanmasını sağladı.

Yurttaş gazeteciliğinin öneminin artmasıyla birlikte okullarda verilen medya okuryazarlığı derslerinden ziyade enformasyon akışını en üst düzeye çıkarmak ve herkesi yeni medya içerisinde bir gazeteci yapmak amacıyla verilen kurslarda dikkat çekmektedir. Herhangi bir donanıma ihtiyaç olmadan “tek bir fotoğrafla” dahi üretilebilecek enformasyon için geleneksel medyada yer alan uzmanlar ve iletişim fakültelerinde görev yapan akademisyenler yer almaktadır.Örnek olarak Bahçeşehir Üniversitesi aracılığıyla verilen derslerle “yurttaş gazeteciliğin Türkiye ve Dünyada yer alışı , yurttaş gazeteciler için teknik donanımlar (internet ölçme yöntemleri , tablet gazeteciliği web-tv , haber donanımları vb..)”,  herkesin yurttaş gazeteci olduğunu belirli ücretlerle , kapitalist düzene ayak uydurarak sertifikalamak istemektedir. (http://www.yurttasgazeteci.org/#!egitmenler/c1eps)

·        MORA, Necla, (2008) “Medya Çalışmaları Medya Pedagojisi ve Küresel İletişim” , İstanbul, Altkitap Yayınevi

·        SHAFFER J, ( 2004) “The Media and Civic Engagement” akt.Kutlu,Ö.T,Bekiroğlu,O (2010) “Türkiye’de Yurttaş Gazeteciliği Bağlamında İnternet  Haberciliği : Bianet Örneğinde Kentsel Dönüşüm Projesiyle İlgili Haberlerin Analizi” Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Sayı  6,2

·        www.yurttasgazeteci.org Erişim Tarihi 03.01.2014

2.2.1 İnternet  ve Sosyal Medya Etkisi

İletişim teknolojileri açısından internet, araç ve ortam olarak sunduğu imkânlar ile ilk ön plana çıkan araç oldu. Ardından internetle gelişen weblogların ve videoblogların açılması (youtube, wikiler) yurttaş gazeteciliğinin bir yeni medya olgusu olmasını sağladı.  Yeni akım internet ortamının ve internet gazeteciliğinin çığ gibi büyümesi , yeni bir iletişim mecrası, alternatifi olması medyayı; toplum, siyaset , ekonomi ve kültür ile birleştirdi ve bu konularda egemen söylemin içinde sesini duyuramayan, temsili zayıf olan kesimlere ev sahipliği yaptı. Bu kesim önceleri blogları, ülkelerde yaşanan olaylar merkezinde bulunan yurttaşların anında bloglarında haberleri paylaşması ile Blog haberciliği paylaşımı ve kullanımı artmıştır.

İnternet Haberciliğinin de uzantılarından olan hiperlokal medya ile  herhangi bir kanalla dünyanın herhangi bir yerinden paylaşılan-gönderilen haberlerin belirli kanallarla ile gerçekleştirilmektedir. Bu sayede bloggerlar da hiperlokal medya haline dönüşmektedir.  Blog haberciliğinin internetle gelişmesi ve yurttaş gazeteciliğine de katkı sağlamasının sebeblerinden bir kaçına bakıldığında;  bedava olması, milyonlarca kişiye ulaşma imkânının olması, karşılıklı tartışma ortamı oluşturması ve geleneksel gazetelerdeki gibi sütun, satır gibi kısıtlamaların olmamasıdır. Şüphesizdir ki; ilk muhalif anlamda gazetecilikte bloggerlar ile başlamıştır. Her istenilenin istenildiği gibi dile getirilmesi ve elde bulunan enformasyonların paylaşılması da yeni medya üzerinde internet ile birlikte yurttaş gazeteciliğinin gelişmesini sağlamıştır.

 “Yurttaş Blogger”lar Barlas’ın deyimiyle “pijamalı gazeteciler” adını alması  , herhangi bir kurumda profesyonel olarak çalışmayan ve sürekli internet-mobil aracı ile evlerinden haber paylaşımı yapmalarındandır. Buradan anlaşılan yurttaş gazetecilerin internet ile zaman-mekan kavramında sınırlama olmadığı ve yasalar oluşturulmadan da bu sürecin bitirilemeyeceğidir. (http://www.sabah.com.tr/Yazarlar/barlas/2005/07/10/Yurttas_gazeteciler_bloggerler_ve_habercilik )

• www.sabah.com.tr Erişim Tarihi 04.01.2014

İnternetin zaman ve mekan kavramını bitiren süreci başlatması, yurttaşların dönütlerinin anlık olarak sağlamasını, başta önemsiz gibi görse de, özellikle sosyal medya ağlarının çoğalmasıyla bu dönütlerin toplumda ses getirmeye başlamasına sebep oldu. Tek taraflı okumalar yerini paylaşımlara , yorumlara bıraktı. Yorumların karşılıklı tartışmalara döndüğü sosyal ağlarda bu internet gazeteciliğinin getirdiği muhalif olguyla birlikte , tarafların birbirlerini mahkemeye vermesine kadar süregeldi.(http://www.hurriyet.com.tr/gundem/22056321.asp). İnternetin yurttaşlara  sağladığı anlık dönütlerle birlikte  800 kişiyi mahkemeye veren Gökçek ““İnanıyorum ki, 5-10 yıl sonra gazete diye bir müessese kalmayacak. Onları da tabletlerden takip etmeye başlayacağız.”  şeklinde internetin sosyal medyayla, sosyal medya oluşumunun sağladığı gazeteciliği dile getirmiştir.

          Bardoel’e (1996) s. 284-296) göre internet gibi yeni iletişim teknolojileri kullanıcıların basılı medyadan görsel medyaya yöneldikleri ve kullanıcıların iletişim sürecinde daha aktif olduğu, profesyonellerin aracılığına bağımlılığın kırıldığı, yatay, etkileşimli, aracısız bir iletişim ortamı yaratmıştır. (akt. Aydoğan A,s.30 ) Bu aracısız iletişim ortamında halkın enformasyonu üretme çabası etki olan etkendir. Bardoel’in aktardığı gibi bağımlılığın kırılmasında en büyük sebep ise sosyal medya kullanımlarının artmasıdır. Geleneksel medya sahipleri dahi sosyal medya editörü, sosyal medya analisti, arama motoru optimizasyonu uzmanları çalıştırmakta ve bu sayede içeriklere çok büyük paralar harcamayarak , yurttaşların oluşturduğu enformasyonları habere dönüştürmektedir.

            Gazeteciliğin yeni medyada sosyal medya üzerinden büyük bir kısmının paylaşılması bu işi bilinçli veya bilinçsiz yapan kişileri çoğul becerilerini ortaya çıkardıkları düşünülmektedir. Bu çerçevede iletişim alanında çalışacak kişilerin “çoğul becerili” olmaları, temel gazetecilik becerilerine ek olarak yeni medyanın gerektirdiği mesleki becerilere de sahip olmaları istenmektedir. Bu becerilerin aynı anda sosyal medya üzerinde dönüşümü , geleneksel medyayı etkilemiş ve geleneksel medya çalışanlarını da bir nevi kurum çıkarlarına uygun hareket ettiren yurttaş gazetecilerine dönüştürmüştür. Sosyal medya üzerinde yeni medyanın  bu kavram üzerinde şekillenmesi yeni bir haber anlayışı benimsetmiş , sıradan haber sayfalarını doldurmaya çalışan haberler yerine profesyonellerden internetin ve sosyal medyanın  temel teknolojik özelliklerine ve sosyal bir platform olmasına uyum göstererek çoklu ortam niteliğinde, farklı mecralarda sunulabilecek üretim yapmaları beklenmektedir.

• www.hurriyet.com.tr Erişim Tarihi : 04.01.2014
• BARDOEL, Jo, (1996). “Beyond Journalism: A Profession between Information Society and Civil Society”, European Journal of Communication,s. 11, akt. AYDOĞAN, A. ( 2010 ) “İletişim Araştırmalarında İnternet Gazeteciliği: Bağlamsal Çalışmaların Eksikliği” İletişim Kuram ve Araştırma Dergisi , Sayı 35/Güz 2012

            Yurttaş gazetecilerin yeni-sosyal medyada etkin rol oynaması “ medya-okuryazarlığı kavramını oluşturdu. Sosyal medya okuryazarlığı veya yalnızca medya okuryazarlığı olarak da adlandırılan, insanların medya mesajlarını daha iyi anlaması, analiz etmesı, belirli açılardan değerlendirebilmesi ve daha bilinçli olarak tüketebilmesi sürecine verilen isim oldu. (http://mustimedia.com/sosyal-medya-okuryazarligi/)  İnternet sosyal mecrasında Facebook, Youtube, Twitter ve çeşitli blog ortamlarının , fikir, düşünce, fotoğraf, video ve yazıların paylaşılabildiği gündelik hayatın vazgeçilmezleri arasına girmesine ve geçmiş medya ortamına göre, yalnızca tüketici olma anlayışı neredeyse hükümsüz hale getirdi.

         Sosyal medyada özellikle yurttaş gazeteciliğine katkı sağlayan bir oluşumda twitter olmuştur. Sıradan insanların Twitter aracılığıyla zaman zaman birer gazeteciye dönüşmesi ve gazetecilik ortamının bu sosyal medya platformuna taşınmasını ifade eden twitter gazeteciliği, aynı zamanda günümüz medya ortamının bir gerçeği olarak kabul edilmektedir. ( Arık, 2013 s.274) .Bu gerçeklik 2006’da twitter kurulduktan sonra başlayan dönemde olayların merkezindeki yurttaşların anlık paylaşım ve geri dönütler özgür bir iletişim biçimini zorunlulaştırmış , süreci hızlandırmıştır. Süreç içerisinde geleneksel medya kurumları da artık yurttaş gazetecilik kökenli yazarları işe almaya başlamıştır. Twitter oluşumu içerisinde önemli olan takipçi sayısını en üst noktaya çekmektir ve bu başarıyla birlikte, bazı Twitter gazetecileri, 140 karakter üzerinden yaptıkları yorum ve tespitlerle önemli bir takipçi sayısına ulaşmakta ve buradan geleneksel medyaya sıçrayarak profesyonel gazeteci ve yazar haline gelmektedir. (Arık, 2014 s.282)

         Günümüz Türkiye’sine baktığımızda Gezi olaylarında bu oluşumun ne kadar etkili olduğu da görünebilir. Geleneksel medyanın “halka” göre yanlı haber yapması, bu gazetecilik kavramının daha fazla dikkate alınmasını sağlamıştır. Resmi gazetecilerden ziyade resmi olmayan “ yurttaş gazetecilerin” ürettiği enformasyonlar tüm dünyanın yakından takip ettiği mecra haline dönüşmüştür. Twitter ile Arık’ın bahsettiği gibi “, herkesin belli anlarda haberin unsurlarını üretebildiği bir ortam, enformasyon iletimi konusunda bir çeşitlenmeyi ve görece özgür hissetmeyi de beraberinde getirmiştir” ( 2013 s. 284)

• ARIK, E, (2013) ,  “Yurttaş Gazeteciliğinin Günümüzdeki Görünümü: Twitter Gazeteciliği Örneği” , İletişim ve Kuram Araştırma Dergisi , Sayı 36/ Bahar 2013

• www.mustimedia.com  08.01.2014

2.1.3 Mobil Araçların Etkisi

         90’larda televizyon ile başlayan süreçte yayıncılık zor ve pahalı bir olaydı. Canlı bağlantıların az olması , uydu bağlantılı canlı yayın araçlarının çok büyük olması iletişimde zaman ve anındalık kavramını zorlaştırıyordu. İletişim teknolojilerinin gelişmesi yayın araçlarının küçülmesi daha sonra masaüstüne, notbooklara ve son olarakta 3g (3.nesil) ile akıllı cep telefonlarına , tabletlere girmesini sağladı. Özellikle 3g ile gelen özelliklerde;

( •Mesajlaşma, internet erişimi ve yüksek hızda çoklu ortam haberleşme desteği

 • Gelişmiş hizmet kalitesi

 • Gelişmiş pil ömrü

 • Konumlandırma hizmetlerinin sağlanması

 • İşletim ve bakım kolaylığı

 • Mevcut şebekelerle birlikte çalışabilirlik, 2G’ye dolaşım sağlayabilme

 • Mevcut şebekelere geriye doğru uyum sağlayabilme, düşük kurulum maliyeti

•Gelişmiş güvenlik yöntemleri sayesinde mobil ticarete ortam sağlayabilme

 • Göruntülü konuşmayı da sağlar.

 • Medya haberciliği açısında çekilen video görüntülerinin en hızlı bir şekilde haber merkezine yetiştirilmesi

 • 4 saatte indirilen 700 MB'lık Divx bilgisi 1 saatte indirilecek (2 mbit hız) (http://webledik.com/3gnin-getirdikleri.html)

“

internet erişimi ve yüksek hızda çoklu ortam haberleşme desteği” ”düşük maliyet” ve “ medya haberciliği açısından çekilen görüntü ve video görüntülerinin hızlı bir şekilde haber merkezine yetiştirilmesi” ele alındığında mevcut geleneksel medyanın ve yurttaş gazeteciliğinin etkilerini görebiliriz.

         Mobil araçlarların günümüzde hızlı bir şekilde yaygınlaşmasıyla birlikte akıllı telefon kullanıcılarının da sayısı arttı. Ertürk; Dünya’da 1.5milyar akıllı telefon kullanıcısı olduğunu dile getirmektedir.Bu da neredeyse Dünyada her 4 kişiden birinin medyayı anlık ve zaman kavramı olmadan takip edebileceği anlamına gelmektedir.  (http://www.marketingturkiye.com.tr/index.php?option=com_content&view=article&id=14892:akll-telefon-kullanc-says-15-milyara-ulat&catid=65:guencel-haberler&Itemid=160)

Sürecin hızlanmasını sağlayan mobil cihazlar  neredeyse herkesi gazeteci yapması açısından enformasyon alanına etki etmiş , önemli-önemsiz hiçbir haber kaçmaz olmuştur. Halktan,yurttaştan gelen haber akışı mevcut düzeni olumsuz etkilese de , muhalif gazetecilik anlayışında önemli etkiler yaratmış her bireyin sesini duyurmaya başlamasıyla devam etmiştir.

• www.webledik.com Erişim Tarihi 11.01.2014
• www.marketingturkiye.com Erişim Tarihi 11.01.2014

Özellikle Twitter ve Facebook üzerinde etkili olan bu durum sosyal medyanın mobile gelişimini ortaya koymaktadır. İnternet ile mekan ve zaman kavramını bitiren süreç mobil içerisine girmesiyle an ve an dönütler sağlamıştır. Halk her dakika mobilin getirdiği kolaylığı tarafınca olumlu etki yapması şekliyle kullanmıştır.

         Cep telefonlarına giren uygulamalarla birlikte de yurttaş gazeteciliğinin etkisi artmaya başlamıştır. İlk uygulamalardan biri olan “VivaHiba” ile “ Medya Sensin, Paylaş” sloganıyla hem internette hem de mobil uygulama ile yurttaş gazeteciler platformu oluşturulmuş ve üye olan herkesin edindikleri enformasyonları mobil cihazlar ile de paylaşımlarına destek olmuştur. (http://bilgicagi.com/Yazilar/16003-yurttas_gazeteciligi_basliyor.aspx) . Mobile giren diğer bir yurttaş gazetecilik uygulaması ise “ Filtreli haberciliğe karşı yurttaş gazeteci atağı” sloganıyla 140 Journos oldu. 140 Journos aynı zamanda egemen kapitalist düzene karşı ,Bahçeşehir Üniversitesindeki gibi değil, tüm atölye  çalışmalarını tüm yurttaşlara açık ve ücretsiz bir şekilde düzenliyor. (http://www.yurttasgazeteci.com/2013/01/filtreli-habercilige-kars-yurttas.html#.UtLcP9JdWSo)

         Polat:“Yeni medya düzeninde gazete değil gazetecilik önemlidir.Gazeteciliği iyi bilenler iyi birer yurttaş gazeteci olurlar.” “Cep’teki muhabir , yurttaş gazetecidir” diyerek günümüz medyasında özellikle cep telefonlarının yurttaş gazeteciliğe katkısını belirtmiştir. (http://www.medyadernegi.org/cepteki-muhabir-yurttas-gazeteci/)

• www.bilgicagi.com Erişim Tarihi 13.01.2014
• www.yurttasgazeteci.com Erişim Tarihi 13.01.2014
• www.medyadernegi.org Erişim Tarihi 14.01.2014

       

        3.SONUÇ

Gazetecilik ilke ve etiği açısından geleneksel bir medya türü gibi başlayıp mevcut tabuların yıkılmasına yardımcı olan ve tüm halkı olayların merkezine iten yurttaş gazeteciliği ; internet , sosyal medya ve mobil cihazların hayata girmesiyle bu ilke ve etikleri değiştirmiş ve sürekli tartışmalara neden olmuştur. Başlarda okuyucu kazanmak gibi görünse de , bu amaç kapitalist çıkarlar uğruna gerçekleşmemiş ve tam ters tepki yaratarak halkın gazeteciliği , halkın sesi olmuş ve ülkemizde bir nevi düzen karşıtı hal almıştır. Bu düzen içerisinde adını duyuramayanlar , sesi çıkmayanlar ve kültür emperyalizmi yaşayanlar bir anda fenomen olmuş ve webloglarda, videobloglarda,wikilerde  internetin sunduğu sayfalarda, sosyal medyada özellikle de Twitter’da bu gazetecilik anlayışının gelişmesine sebep olmuşlardır. Yurttaş gazetecilik kavramının mobile taşınması veri alışverişini hızlandırmış, görsellik çoğalmış ,gizli-kapaklı iş çevirmek zorlaşmış ve gündemi belirleyenler yavaş yavaş halk olmaya başlamıştır. Halkın içinden çıkan yurttaş gazetecilere talep artmış ve kurum kimliği altında çalıştırılmaya başlamıştır. Yurttaş gazetecilikle bir çok sorun oluşmuş en başında ise “herkes gazeteci midir” tartışması olmuştur. Mobilin gelişmesi gelişmelerin yakından takip edilmesini sağlaması , teknik araçların bir kısmının mobilin içerisinde yer almasıyla zaman-mekan kavramını ortadan kaldırması ve gazeteciliğin sadece yorum üzerine kaymasını sağlamıştır. Bu bağlamda “herkes gazetecidir” oluşumuyla tek bir yazı,fotoğraf dahi yıllarca fiilen gazetecilik yapan bireyleri sollamıştır. Sonuç olarak ; Yeni medyanın yeni kavramı olan yurttaş gazetecilik, yeni medya araçlarının teknolojik gelişmelere ayak uyduran milyonlarca insanı etkilemiş , doğuştan gazeteci olunur tabusunu ortadan kaldırmış, mevcut düzene karşı bir olgu oluşturmuştur. “Medya İktidar içindir” sözü artık geçerliliğini yitirmeye başlamış, Halk Medya olmuş , “Halk Halk içindir” sözü geçerliliğini, yurttaş gazeteciler ile bulmuştur.  

Data Visualization

Data visualization is the study of the visual representation of data, meaning "information that has been abstracted in some schematic form, including attributes or variables for the units of information"

Data visualization is closely related to information graphics, information vizualization, scientific vizualization, and statistical graphics. In the new millennium, data visualization has become an active area of research, teaching, and development. According to Post et al. (2002), it has united the field of scientific and information visualization. As demonstrated by Brian Willison, data visualization has been also been linked to enhancing agile software development and customer engagement.According to Friedman (2008) the "main goal of data visualization is to communicate information clearly and effectively through graphical means. It doesn’t mean that data visualization needs to look boring to be functional or extremely sophisticated to look beautiful. To convey ideas effectively, both aesthetic form and functionality need to go hand in hand, providing insights into a rather sparse and complex data set by communicating its key-aspects in a more intuitive way. Yet designers often fail to achieve a balance between form and function, creating gorgeous data visualizations which fail to serve their main purpose  to communicate information" Indeed,Fernanda Viegas and Martin M. Wattenberg have suggested that an ideal visualization should not merely communicate clearly, but stimulate viewer engagement and attention.

KPI Library has developed the “Periodic Table of Visualization Methods”, an interactive chart displaying various data visualization methods. It details 6 types of data visualization methods: data, information, concept, strategy, metaphor and compound.

Seven Traditions in the Field of Communication Theory

 According to Griffin's article, we saw seven traditions for communication such as The socio-physical ,The cybernetic, The rhetorical, The semiotic,The socio- cultural, The Critical, The Phenomenological and The ethnical Theories. These Theories separated in two parts. One of them is " Working definitions for the concepts of communication and theory," Second one is "The basic differences between objective and interpretive communication theories. We also can see the describes the field of communication theory as awash with hundreds of unrelated theories that differ in starting point , method and conclusion in this article.

     

       In chapters, we are going to explain some parts of theories. We can easily see the information source which transfers each other. It's also about with technology. Technology also transfers something to other ones. As we know Technology related to all kind of tools in the world that we live in. This field of theory can cover the other theories. In briefly we can say that the kind of basic of communication. Someone can ask that question ; " When we communicate each other by face to face,  will it be a process of technological communication? " If we could not say certain information about this communication, It 'is also related to technologies. As we know it from Patrice Flichy article, technology drives the history and people. 

       In part of Socio-Psychological Tradition about Interpersonal and Influence. The socio-Psychological can be introduced as tradition that epitomizes the scientific or objective perspective and It is believed that there are communication truths that can be discovered by careful, systematic observation. In these part, Someone can ask some question to change her or his world , As an example from text " What can I do to get them to change" It is briefly about their socio-psychological situation.

       We have also some information about cyber tradition in these communication theories. Cyber is an important tools to communicate for people. It is also the easiest way to do it. As it knows , It was developed during second world war by Norbert Wiener. This theory was developed by Shanon and Weaver's model of communication. 

As you see in the description below , all concept is about cyber.

(The Shannon–Weaver model of communication has been called the "mother of all models." It embodies the concepts of information source,  message,  transmitter,  signal, channel, noise, receiver, information destination, probability of error, coding, decoding, information rate, channel capacity, etc.) (Wikipedia)

The Critical Tradition is about Reflective Challenge and Unjust Discourse. “ The term critical theory comes from the work of a group of German scholars known as the “ Frankfurt School” because they were part of the independent Institute for Social Research at Frankfurt University.”  We can collect this topic in three titles. Three of them are  “ The control of language to perpetuate power imbalances”, “ The role of mass media in dulling sensitivity to repression”, Blind  reliance on the scientific method and uncritical acceptance of empirical findings.

As last, I would like to explain “ The Phenomenological Tradition” This term also takes a part in psychology and it basically refers to the intentional analysis of everyday life from the standpoint of the person who is living it.

Roman Jakobson

•                                      Who is this man ;  Roman JAKOBSON 

•     He was born in 1896, Moscow And he dead in 1982 in Boston.He was  Russian linguist and semiotist. Jakobson was the founder of the structural analysis of language and a key figure in 20th century structuralism. He started the university 1914 with the Department of Slavic studies at Moscow State University. In 1915 he became a founder and leader of Moscow Linguistic Circle and became interested in Edmund Husserl and Ferdinand de Saussure. Under their influence, Jakobson proposed the idea of the analysis of the structure of linguistic phenomena, but not the history of development of idioms and words across time, as in official neogrammarian studies of language.

What did he do after 1920 in Linguistic Area ?

•1920 He became a professor and moved to Prag

•1923 He helped the Prag Linguistic Circle to develop Czech Poems.

•1926 He became vice-president in Prag Lingiustic Circle till 1938.

•1938-1941 He published his books in Norwage “Kinder-sprache”(Child Language) and “Aphasie und allgemeine Lautgesetze” (General Sounds Laws)

His Life in Amerika

•After 41’s, He moved to America and worked as  lecturer in Newyork and Harward University until 1958.

•His Linguistic Research, Assessment and Books in America

•

•Preliminaries to Speech Analysis (with G. Fant and M. Halle,), 1952.

•Closing Statements: Linguistics and Poetics." Thomas A. Sebeok, Style In Language, MIT Press, Cambridge Massachusetts, 1960.

•Selected Writings, VII. Edited by S. Rudy, 113-121, The Hague: Mouton, 

1985.

•Style in language, Ed. by T. Sebeok, Wiley New York 1960, pp. 350-377

•Essais de linguistique générale. Vol.2, Rapports internes et externes du langage, Les Editions de Minuit Paris 1973

Some Press Companies and Universities also published some writing of him after his death in 1990

•On Language. Cambridge, Mass: Harvard University Russian Language Project, 1990.

•

• “Lectures on Sound & Meaning,” in On Language. Cambridge: MIT Press, 1990.

Linguistic Examples in Turkey that influence from Jakobson

•Intralingual translation *“henüz on yedi yaşında (He is seventeen years old yet)” 1881 Ahmet Mithat Efendi (It was translated from Ottoman Turkish to Turkey Turkish with Intralingual approach )

•Intrelingual translation *“kara kitap(black book)” 1990 Orhan Pamuk ( It was translated from Turkish to English with Intrelingual approach)

•The story of Bilge Karasu’s were read by Barış Pirhasan , After He read her scenario , He changed the some parts of scenario and created the new one.(This is an example of Jakobson’s intersemiotic and interlingual approach) 

•NOTE!! Jakobson believed that ‘There is not any equal system in the translation between languages. After that speech, he created a new approach such as “untranslatability”. According to Jakobson , Translation is a kind of intersemiotic transposition between literature to cinema,dance, paint and music.

What did he do for communication process?

•He firstly created the six functions of language for we need to communicate. It might be found before Jakobson Hovewer these process tried to explain the situation between Language and Communication.

•Semiotics also were great resource for folklore , People who studies folklore has been influence by Jakobson’s approach.

                                      The six functions of language

•The Referential Function 

•Corresponds to the factor of Context and describes a situation, object or mental state. The descriptive statements of the referential function can consist of both definite descriptions and deictic words, for example. "The autumn leaves have all fallen now."

•The Expressive (alternatively called "emotive" or "affective") Function 

•Relates to the Addresser and is best exemplified by interjections and other sound changes that do not alter the denotative meaning of an utterance but do add information about the Addresser's (speaker's) internal state, e.g. "Wow, what a view!"

•The Conative Function 

•Engages the Addressee directly and is best illustrated by vocatives and imperatives, for example "Tom! Come inside and eat!"

•The Poetic Function 

•Focuses on "the message for its own sake" and is the operative function in poetry as well as slogans.

•The Phatic Function 

•The Phatic Function is language for the sake of interaction and is therefore associated with the Contact factor. The Phatic Function can be observed in greetings and casual discussions of the weather, particularly with strangers.

•The Metalingual (alternatively called "metalinguistic" or "reflexive") Function :The Metalingual is the use of language (what Jakobson calls "Code") to discuss or describe itself.